Ekonomia i Technika

Integracja gospodarcza to proces scalania się gospodarek ( z łac. integratio – łączenie się pewnych elementów w jedną całość). Podaje się zwykle dwa podejścia traktowania integracji:
uniwersalistyczne – traktuje integrację jako formę współpracy gospodarczej czyli połączenie dwóch lub więcej jednostek ekonomicznych w jedną całość (F.Perg)
Drugie podejście traktuje integrację jako całkowicie nową jakość – integracja jako proces prowadzący do zamierzonego stanu (Balass)

Literatura wyróżnia również dwie tendencje we współczesnych procesach integracyjnych:

• proces globalizacji
• proces współpracy regionalnej – jest przyczyną powstawania ugrupowań integracyjnych we wszystkich regionach. Powszechność tych zjawisk nie ułatwia definiowania tego zjawiska ze względu na różnorodność rozwoju gospodarczego.

Proces integracji polega na rozwijaniu takich powiązań gospodarczych, które wszystkim krajom należącym do danego ugrupowania integracyjnego przynoszą korzyści większe od tych możliwych do uzyskania w przypadku braku integracji. Kraje integracyjne szacują co mogą uzyskać, czyli biorą pod uwagę rachunek ekonomiczny.

Formy instytucjonalne w procesie integracji

• STREFA WOLNEGO HANDLU ( AFTA, NAFTA, CEFTA, EFTA, BFTA):
  kraje integrując się znoszą wszelkie ograniczenia handlowe między sobą , ale prowadzą własną politykę handlową względem krajów 3- ich.
• UNIA CELNA – kraje integrujące się znoszą wszelkie bariery względem siebie, ale prowadzą wspólną politykę handlową względem krajów trzecich. Stawka celna – ad waloren (od wartości). Wspólna polityka handlowa zakłada m.in. unifikację stawek celnych (Czechy – Słowacja, Szwajcaria, Lichtenstein, Andean Group, MERCOSUR.
• WSPÓLNY RYNEK ( EWWS, Euratom) – posiada cechy unii celnej oraz dodatkowo istnieje swoboda przepływu czynników produkcji ( kapitału, technologii, ziemi, siły roboczej, towarów)
• UNIA GOSPODARCZA ( UE) – zawiera elementy wspólnego rynku oraz prowadzona jest wspólna polityka gospodarcza. Kraje wchodzące w skład UG dobrowolnie rezygnują ze swej suwerenności ( częściowo). Ustalają wspólną politykę lub polityki.
• UNIA WALUTOWA – wprowadzana jest wspólna waluta na terenie krajów zintegrowanych UE.
• UNIA POLITYCZNA – jest to na razie sytuacja docelowa. Bo jest to zlanie w 1 organizm, powstaje 1 rząd itd., układ monolityczny.

Rodzaje integracji

• Integracja krajów suwerennych – ograniczają się do strefy wolnego handlu, unii celnej lub wspólnego rynku
• Integracja krajów ograniczających suwerenność – unia gospodarcza
• Integracja krajów nie równoprawnych politycznie – kraje kolonialne np. W. Brytania i jej kolonie
• Integracja krajów nie równoprawnych gospodarczo – np. USA – Meksyk, USA – Kanada, ASEAN, USA – kraje Ameryki Środkowej

Struktury gospodarcze krajów integrujących się muszą być rzeczywiście lub przynajmniej potencjalnie komplementarne. Przeciwieństwem komplementarności jest konkurencyjność. Kraje są względem siebie bardziej lub mniej konkurencyjne. Zakłada się, że po upływie pewnego czasu te gospodarki staną się komplementarne ( potencjalne komplementarność). Rzeczywista komplementarność nastąpi, gdy gospodarki są faktycznie komplementarne, ale zazwyczaj przynajmniej trochę konkurencyjne. Musi istnieć nadzieja, że gospodarki staną się komplementarne.