Ekonomia i Technika

Komunikowanie na gruncie nauk socjologicznych określone jest jako proces przekazywania informacji w postaci znaków skierowanych do odbiorców.
Komunikowanie jest procesem złożonym – przekazywaniem wiadomości pomiędzy ludźmi i wśród ludzi – za pośrednictwem symboli, którymi są słowa, sygnały pozawerbalne (np. wyraz twarzy, pozawerbalne dźwięki mowy, ruchy ciała, gesty). Wiadomość przekazywana przez nadawcę podlega zakodowaniu, a z kolei kanałem (wzrok, słuch, węch) dociera do odbiorcy, który ją przyjmuje i odkodowuje.
Komunikowanie jest procesem porozumiewania się jednostek, grup lub instytucji. Jego celem jest wymiana myśli, dzielenie się wiedzą, informacjami i ideami. Proces ten odbywa się na różnych poziomach, przy użyciu zróżnicowanych środków i wywołuje określone skutki. (elementy procesu komunikowania: kontekst, uczestnicy, przekaz, kanał, szumy, sprzężenie zwrotne).

Poziomy procesu komunikowania.

• Komunikowanie intrapersonalne
• Komunikowanie interpersonalne
• Komunikowanie grupowe (wewnątrzgrupowe)
• Komunikowanie międzygrupowe
• Komunikowanie organizacyjne/instytucjonalne
• Komunikowanie masowe

Procesy komunikowania dzielą się na dwa typy ze względu na cel, jako towarzyszy uczestnikom procesu:

• Komunikowanie informacyjne (dzielenie się ideami, myślami, wiedzą; wyjaśnianie; instruktaż; cel – promowanie wzajemnego zrozumienia między A i B)
• Komunikowanie perswazyjne (formowanie postaw; wzmocnienie postaw; zmiana zachowań i postaw; cel – promowanie interakcyjnych zależności między A i B)

PODSTAWOWE NURTY TEORETYCZNE
W latach 60-tych ukształtowały się ostatecznie dwa wyraźne podejścia w uprawianiu nauki o komunikowaniu.

SZKOŁA EMPIRYCZNA reprezentowana między innymi przez funkcjonalizm amerykański, na bazie którego rozwinęły się takie koncepcje, jak: podejście „użytkowania i korzyści”, hipoteza porządku dziennego i szereg innych. Ich wspólną cechą jest zainteresowanie konsekwencjami komunikowania jako zjawiska społecznego, koncentrują się wokół zagadnień potrzeb, integracji, motywacji, adaptacji, funkcji, trwałości, postaw i zachowań.
SZKOŁA KRYTYCZNA, skupiająca głównie badaczy pochodzenia europejskiego, grupująca wiele koncepcji zwanych teoriami krytycznymi lub konfliktu społecznego, inspirowanych przez marksizm; traktują one komunikowanie jako proces determinowany w całości przez czynniki ideologiczne lub ekonomiczne.
Koncepcje i hipotezy, których nie da się zakwalifikować do żadnych z wymienionych nurtów, takie jak determinizm technologiczny czy hipoteza spirali milczenia tworzą trzecią, odrębną grupę teorii.