Ekonomia i Technika

Aktywność zawodowa ludności – oznacza wykonywanie lub gotowość do wykonywania pracy w zamian za ekwiwalent w postaci płacy lub innego wynagrodzenia. Wykonywanie lub gotowość do wykonywania to pracujący lub bezrobotni zarejestrowani w UP (nie wchodzą w to pojęcie bezczynni zawodowo).

Az = czynni zawodowo : cała populacja

Bardziej użyteczny wskaźnik:

Az = czynni zawodowo w wieku zdolności do pracy : ludność ogółem w tym wieku

Ta aktywność zawodowa zależy od czynników ekonomicznych ( efektywny popyt na zasoby siły roboczej, realny poziom płac, pozapłacowe źródła dochodów gosp.dom.), czynniki społeczne ( preferowany model rodziny, postawy wobec pracy, tradycje pracy zawodowej kobiet, wzory konsumpcji). Z punktu widzenia stosunku do procesu pracy wyodrębnia się potencjalne i realne zasoby siły roboczej.

Potencjalne – ( ogólne, brutto) – obejmują:
– ludność wieku zdolności do pracy czyli wieku produkcyjnego, którą to zdolność określa dolna i górna granica wieku produkcyjnego ( w Polsce kobiety 18 – 60, mężczyźni 18 – 65).
– ludność pracująca, która nie osiągnęła jeszcze lub przekroczyła umowne granice wieku produkcyjnego.
Podstawową rolę w pojęciu potencjalnych zasobów produkcyjnych odgrywa ludność wieku zdolności do pracy. Ta druga to wielkość marginalna ( emeryci, uczniowie). Wielkość potencjalnych zasobów siły roboczej ma charakter czysto demograficzny (bo zależy od urodzeń i zgonów), który zależy od liczby ludności oraz udziału ludności wieku zdolności do pracy w całej ogólnej liczbie ludności.

Realne zasoby siły roboczej – to wielkości potencjalne skorygowane o zmiany współczynnika aktywności zawodowej, dlatego potencjalnych zasobów nie można utożsamiać z realnymi zasobami siły roboczej. To ludności aktywna zawodowo czyli ludność pracująca( wykonująca pracę) + zarejestrowani bezrobotni ( ludność gotowa do podjęcia pracy).

Wielkość zasobów siły roboczej zależy głównie od ludności aktywnej oraz długości czasu pracy i przeciętnej jej intensywności. Na wielkość podaży zasobów siły roboczej istotny wpływ obok czynników demograficznych wywierają czynniki psychologiczne, organizacyjne i ekonomiczne. Jeśli będziemy brać pod uwagę skalę mikro to w kierunku spadku podaży będą oddziaływać takie czynniki jak:

• absencja w pracy
• przestoje i czas stracony
• różne elastyczne formy wykorzystywania czasu pracy

W kierunku wzrostu podaży:

• praca w godzinach nadliczbowych
• wykonywanie dodatkowej pracy zarobkowej

W skali makro:

• regulacje prawne w zakresie ustawowego czasu pracy, wieku emerytalnego, urlopów wychowawczych;
• decyzje w zakresie przedłużania czy skracania czasu pracy czy edukacji.

Podaż zasobów siły roboczej ma zawsze określoną strukturę jakościową, kwalitatywną – zależy głównie od struktury gospodarki), a właściwie ilościowo-jakościową.